Sztuczna Inteligencja AD 4/2024

Slajdy do krótkiego wykład na konferencji LegalTech 2024 wystawiłem na stronie referatów, z nagraniem dźwiękowym.
https://www.is.umk.pl/~duch/refpl.html

Konferencja była bardzo udana i mam nadzieję, że zainteresowanie narzędziami AI do wspomagania pracy prawników wzrośnie. Wystawa książek może wkrótce zniknąć, bo w nieodległej przyszłości każdy będzie używał agenta AI, który te książki przetrawi i odpowie na wszystkie pytania znacznie szybciej, niż da się samemu wyszukać. Dajmy sobie pomóc.

Nadchodzą ciekawe czasy, pracy dla prawników nie zabraknie. Ale świat się zmienia, kiedyś ludzie głownie pracowali fizycznie, ale automatyzacja i maszyny wszelkiego rodzaju zlikwidowały takie potrzeby. Nie ma powodu by z pracą umysłową było inaczej.

Posted in Futurologia, Sztuczna Inteligencja | Tagged , | 4 Comments

Sztuczna inteligencja czy już sztuczne mózgi?

Parę tygodni temu nagrałem dłuższą prezentację, właśnie dzisiaj wystawioną przez naszą telewizję UMK. Poniżej link do strony UMK i nagrania na YouTube

https://portal.umk.pl/pl/article/dokad-zmierza-sztuczna-inteligencja?

Posted in Kognitywistyka, Sztuczna Inteligencja, Świadomość | Tagged , , , | 17 Comments

Autorefleksja w Claude 3

W listopadzie miałem w Krakowie dyskusję z Maciejem Kaweckim “Wewnętrzne życie komputerów” w czasie “Bomby Megabitowej”. Pierwsze artykuły o tym, że autorefleksja w sieciach neuronowych będzie możliwa napisałem i że to jest mechanizm powstawania świadomości napisałem w 1994 roku, 

Duch W (1994) Towards Artificial Minds In: First National Conference “Neural Networks and Their applications”, Kule, 12-15.IV.1994, pp. 17-28

Duch W (1994) Życie wewnętrzne komputerów.  Toruńskie Studia Dydaktyczne, rok III(6), pp.191-206   (czasopismo “Kognitywistyka” założyliśmy parę lat później).

Temat rozwinąłem w Duch W, Brain-inspired conscious computing architecture. Journal of Mind and Behavior, Vol. 26(1-2), 1-22, 2005

W tym czasie napisaliśmy też kilka prac na temat kreatywności w sieciach neuronowych
Wlodzislaw Duch: Creativity (umk.pl)

Argumenty są proste: mamy skojarzeniową sieć neuronową + mechanizm autorefleksji. Treść aktywacji sieci zależy od sprzętu (biologiczne bądź sztuczne sieci wielu rodzajów), sensorów i środowiska. Mechanizm autorefleksji pokazujący stany wewnętrzne i ich dynamikę jest odpowiedzialny za proces, który nazywamy świadomością. Claude w rozmowach z Shapiro na YouTube właśnie to pokazuje. Treść jego stanów mentalnych jest odmienna od naszych, ale mechanizm autorefleksji podobny. Treść stanów mentalnych różnych ludzi, tych z odmiennych kultur i tych z zaburzeniami lub niedorozwojem, różnych zwierząt, jest odmienna. Czy da się to jakoś pogrupować z punktu widzenia zarówno mechanizmu autorefleksji jak i dostępnych treści? 20 lat temu to dyskutowaliśmy, Piotr Czarnecki napisał w 2004 roku pracę magisterską “Koncepcja umysłu w filozofii Daniela C. Dennetta” (https://docer.pl/doc/8xvncv). Dennett pisał o maszynach wirtualnych, predykcyjnych, von Neumannowskich, Joyce’owskich itd.

Wiele obecnych publikacji na ten temat mocno mija się z rzeczywistością … Ale powstają kolejne systemy i widaćw nich autorefleksję i głębokie uwagi na temat własnych stanów mentalnych. Świadomość to percepcja tych stanów mentalnych. W poniższej prezentacji David Shapiro dokładnie wypytuje Claude o różne aspekty dotyczące stanów wewnętrznych i dochodzi do przekonania, że już mamy do czynienia z bytem czującym, sentient being. Oczywiście treść mentalna jest inna. Mam w kwietniu dwa wykłady dla doktornatój UJ więc będzie okazja o tym dokładniej podyskutować.  

Posted in Sztuczna Inteligencja, Świadomość | Tagged , , , | 13 Comments

Nowe nagrania

Kilka nowych prezentacji i nagrań na YouTube dodałem do strony z referatami.

https://www.is.umk.pl/~duch/refpl.html

Posted in Uncategorized | Tagged , , | 2 Comments

Joshu

Joshu (778-897) jest jedną z wielkich postaci w historii chińskiego buddyzmu Chan. W książce R.H. Blyth, Zen and Zen classics, V. 4. Mumonkan, jest taka jego wypowiedź:

When a sincere man expounds mistaken doctrine, the doctrine becomes true.
When an insincere man expounds true doctrine, it becomes an error.  

Zadziwiające, jak to pasuje do obecnej sytuacji. Zamiast zajmować się religijnymi spekulacjami, tradycja Chan głęboko wniknęła w naturę ludzkiego umysłu.

Posted in Uncategorized | Tagged , , , | 7 Comments

Paradoks EPR

Na YouTube jest obecnie wiele wywiadów na temat mechaniki kwantowej. Zajmowałem się tym wieki temu, napisałem nawet w 1985 roku popularny artykuł dla miesięcznika Delta o swoich przygodach z EPR: Mechanika Kwantowa, paradoks EPR i komunikacja z szybkością nadświetlną.

Wtedy mało kto się tym interesował, teraz nadzieja na budowę komputerów kwantowych wszystko zmieniła. Ale po prawie 40 latach mój artykuł jest nadal intersujący. Odnalazłem stare skany Delty i wystawiłem tutaj: 

https://fizyka.umk.pl/publications/kmk/85-10-mechanika-kwantowa-Delta.pdf
https://fizyka.umk.pl/publications/kmk/85-10-mechanika-kwantowa%20II-Delta.pdf

Teraz mam 19.12.2023 referat “Large foundational models, brains, and scientific discoveries”. Ciekawe, czy ktoś do tego zajrzy za 40 lat …

Posted in Kwanty | 64 Comments

Neurokody

Dostałem wczoraj taki list:

moi przyjaciele z Holandii “pchnęli” mi “garść” informacji o-moim zdaniem, ciekawym patencie i produktach inżynierów-informatyków i lekarzy z Kanady w dziedzinie neurotechnologii. Określają to jako największy przełom technologiczny ostatnich 50 latach w odniesieniu do ludzkiego zdrowia, wydolności organizmu, kondycji psycho-fizycznej człowieka.

Przesyłam Panu link do kilkuminutowej zapowiedzi tematu i link do jednej z konferencji informacyjnych o tym opracowaniu pozwalającym wpływać na nasz mózg bodźcami imitowanymi przez skórę pod wpływem odpowiednio skonfigurowanych wypustek w naklejce (plastrze) mocowanym na skórze. Nazwano to kodami neuronowymi. Na konferencji dość szczegółowo omówiono ten patent, chociaż jej część jest też poświęcona sposobowi dystrybucji produktu.
Byłbym bardzo zobowiązany, gdyby zechciał się Pan podzielić krótką oceną tematu: wystarczy napisać “bzdet” lub “rewelacja”.
Linki: -zapowiedź; https://www.youtube.com/watch?v=PLKApmcw_a0
-konferencja: https://www.youtube.com/watch?v=fXHnOKjL5O4

Popatrzyłem. Konferencja jest po prostu reklamą cudownej metody, która jest dobra na dosłownie wszystkie problemy, jakie mogą człowieka spotkać, rozwijając w niebotyczny sposób jego zdolności, sprawność fizyczną, co tylko twórcom reklamy przyszło do głowy. Nadzieja, że pobudzając receptory czuciowe wpłyniemy na 100 miliardów neuronów optymalizując ich współpracę jest niesłychanie naiwna. Problem w tym, że w coraz większym stopniu takie oszustwa bazują na naszej naiwnej wierze w cuda: jak nie cudowna roślina z Peru, albo wyciąg z torfu, albo picie ropy czy moczy, to plastry pobudzające mózg. Zapewne będę odczuwał swędzenia, a jak sporo zapłacę efekt placebo przez pewien czas wywoła wrażenie, że to działa. Jeśli sprzedadzą tego milion paru osobom się poprawi nastrój. innym skończy się alergia (bo właśnie przestaje pylić), a może komuś nawet rak się cofnie. W dużej populacji takie efekty zachodzą nie dlatego, że ludzie się modlą czy stosują plastry, ale dlatego, że wpływa na to tysiące czynników, których nie kontrolujemy, zarówno zmian wewnątrz organizmu, jak i oddziaływania czynników zewnętrznych. Szukamy prostych odpowiedzi i przypisujemy to uniwersalnym przyczynom: karze boskiej powodującej epidemie, albo globalnemu ociepleniu, albo mądremu przywódcy, który nad wszystkim panuje i tylko on nas ocali (ale najpierw musi postraszyć).

Inny list sprzed paru dni: zauważyłem białe punkciki poruszające się w chaotyczny sposób na moich gałkach ocznych, w oczodołach czuje jak porusza się jakieś urządzenie. WD: Też tak mam, skrzepy w ciele szklistym, mózg się powoli do tego dostosowuje ale jak się nad tym skupię to je widzę,

Dalej: W lewym uchu mam coś co wytwarza dźwięk niestety jest za małe żebym był w stanie je samodzielnie usunąć. Pewne osoby oczywiście znane mi znęcają się nade mną od 10 miesięcy, grożą mi że będę ich słuchał całe życie. WD: wiele osób słyszy różne brzęczenia i ma szumy uszne, to dobrze zbadane zjawisko, na YouTube jest 100 metod jak się tego pozbyć.

Dalej: Osobiście uważam że urządzenie które mi podłożyli jest w stanie wyświetlić im moje wspomnienia i to o czym myśle w danej chwili. Potrzebuje pomocy w udowodnieniu, że taka rzecz miała miejsce żebym mógł zgłosić moich oprawców do na policję i wytoczyć im sprawę sądową. Próbowałem udowodnić że faktycznie zostało mi coś podłożone po przez badanie u okulisty oraz prześwietlenie twarzoczaszki, niestety nic nie wykazało.

WD: część osób mających takie odczucia sądzi, że to kosmiczna technologia, przypisuje je obcym, bo na Ziemi nie widać jak komuś wszczepić niewidoczne urządzenie by odczytywać myśli. Taka technologia na pewno by została wykorzystana przez rządy wielu autorytarnych krajów do kontroli społeczeństwa, ale na szczęście nie istnieje. Po dłuższym treningu, w którym ludzie leżą w urządzeniu do rezonansu funkcjonalnego, ważącym ponad 10 ton, można aktywność mózgu do pewnego stopnia odczytać. Koszty takich badań są bardzo wysokie, nie są nawet na tyle wiarygodne by używać ich jako detektorów kłamstwa. Na pewno nie da się tego komuś wszczepić do głowy.

Niestety modele językowe AI będą pomagać w tworzeniu coraz bardziej wyrafinowanych oszustw i udzielaniu pseudowyjaśnień w oparciu o zupełnie niewiarygodne teksty, które użyto do trenowania modelu takiego jak ChatGPT. Witamy w świecie urojeń!

Posted in Paranormalne, Sztuczna Inteligencja | Tagged , | 38 Comments

AI wszystko zmienia, czerwiec 2023

W ten czwartek 1.06 o 12:30 w Audytorium Jabłońskiego mam referat o AI (po angielsku), postaramy się to nagrać i wystawić na YouTube. W poniedziałek 5.06 o 11:00 podobny wykład na Uniwersytecie Warszawskim, w ramach
Konwersatorium im. Jerzego Pniewskiego i Leopolda Infelda – Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego (fuw.edu.pl)

Posted in Kognitywistyka, Sztuczna Inteligencja | Tagged | 20 Comments

Katowice, Tydzień Mózgu, 13.03.2023

Byłem niestety cały tydzień na konferencji w Salzburgu – długie dyskusje jak nauczyć programów opartych na modelach językowych moralności i współczucia. Wspomagały nas roboty Hansona, szczególnie Mika. Duża zabawa, ogłosimy wyzwanie dla ekspertów od AI w ciągu dwóch tygodni, będą nagrody ok. 200 000 Euro, a zakończenie we wrześniu w Nagoi, Japonia.

Wracając do pytań:

Pytanie 1.: Czy były może analizy, czy występują różnice neuronalne w aktywności mózgu, gdzie efekty umysłowe działania były różne dla tego samego zestawu zmiennych, a badane osoby różniły się pochodzeniem, wychowaniem, poziomem wiedzy, sprawności fizycznej, etc.? Ciekawy aspekt do rozważenia pod kątem wysiłku mózgowego poświęconego na pozyskanie i użycie wiedzy vs wysiłek w kreatywnym podejściu opartym na adaptacji.

Na pewno jest jeszcze wiele do zrobienia, ale jest już sporo takich badań. Np. ostatnie: różne języki wpływają na konektomy, przepływ informacji w mózgu.
Native language differences in the structural connectome of the human brain.
https://doi.org/10.1016/j.neuroimage.2023.119955
Nie widziałem porównań takich “wysiłków”. Jedno i drugie, zapamiętanie i adaptacja, wymaga neuroplastyczności, utworzenia nowych śladów pamięci i integracji z istniejącą siatką pojęciową, a kreatywna adaptacja rekonstrukcji znacznej części powiązań tej siatki. To czasami trwa długo. Freeman Dyson opisuje swoje wrażenia Eureka, kiedy po długiej podróży autobusem nagle dostrzegł całościowe ujęcie elektrodynamiki kwantowej. Czasami mamy coś już w pamięci, ale połączenie wymaga specyficznego kontekstu, jakiegoś bodźca, który nam to uświadomi. Akurat to mi się zdarzyło w tym tygodniu: dostrzegłem, że emergencja prowadzi do transcendencji w przypadku uczenia robotów. Obudziłem się z tą myślą o 2:30 po długim intensywnym dniu na konferencji i porobiłem notatki. Teraz trzeba to spisać, a tu czekają zajęcia, inwentaryzacja, raporty z grantów …

Pytanie 2.: Odnosił się Pan Profesor do ilości parametrów, którymi dysponują poszczególne modele. Czy ta miara odnosi się też do architektury sieci, czy jest to raczej ogólna miara pojemności sieci?

Architektury się nieco różnią, aczkolwiek oparte są na tych samych zasadach. Liczba parametrów jest na pewno ważna, ale nie oddaje w pełni złożoności systemów. Internalizacja szerokiej wiedzy wymaga z pewnością wielu miliardów parametrów, mózgi o małej złożoności nie ogarną szerokiej wiedzy, ale mogą doskonale funkcjonować dzięki specjalizacji w określonym ekosystemie. Modele fundacyjne to start, trenuje się je na wybranych podobszarach, by stworzyć kompetentne modele w określonej dziedzinie-tak zrobiono model umysłu Daniela Dennetta. W konkretnych aplikacjach dodaje się do tego lokalne, własne dane. GPT-4 osiąga obecnie w licznych testach poziom 90%, tam, gdzie poprzednia wersja była bardzo słaba. Tu jest piękna tabelka z OpenAI.
https://openai.com/research/gpt-4

Pytanie 3.: Jak w kontekście sztucznych inteligencji wygląda temat programowania NLP u ludzi – czy można byłoby podejść do kwestii masowego sterowania zachowaniami ludzi?

Ludzie dają się sterować przez algorytmy, jak i propagandę. To cena za posiadanie wielkich mózgów i konieczność uczenia się przez długie lata, słuchania opiekunów. Łatwiej jest w coś uwierzyć niż myśleć samemu. Przekonanie, że zna się prawdę i gotowe rozwiązania oszczędza energię, której mózgi zużywają dużo. Pamięć rozpoznawcza działa znacznie lepiej niż pamięć epizodyczna czy semantyczna. Chociaż NLP zawiera sporo pseudonaukowych elementów to sama idea tego, że możemy się zaprogramować jest rozsądna. Gdyby tak nie było psychoterapia nie mogłaby nic zmienić.

Pytanie 4.: bardzo dziękuję za fantastyczny wykład.
Jestem bardzo ciekawa jak przeciętny człowiek może stymulować nerw błędny, biorąc pod uwagę konkretne parametry np. częstotliwość prądu 10–25 Hz.

To naprawdę obszerny temat. Podsumowanie zastosowań medycznych i metod stymulacji jest tu:
Howland, R. H. (2014). Vagus Nerve Stimulation. Current Behavioral Neuroscience Reports,
1(2), 64–73. https://doi.org/10.1007/s40473-014-0010-5

Medyczne zastosowania wymagają implantacji stymulatora, zwykle po lewej stroni klatki piersiowej, połączonego z nerwem błędnym na wysokości dolnej części szyi, jest to więc zabieg chirurgiczny. Stymulator może być regulowany i wysyłać impulsy o różnej częstotliwości i charakterystyce.

Są też publikacje pokazujące wpływ dynamicznego oddychania, ćwiczenie fizycznych, biofeedback HRV, masażu, muzyki, zimnych kąpieli i innych form aktywności, ale oczywiście nie jest to tak precyzyjne, jak bezpośrednia stymulacja elektrycznymi impulsami.

Posted in Kognitywistyka, Sztuczna Inteligencja | Tagged , , | 37 Comments

Poldrack w Wyborczej, 27.01.23

Kasper Kalinowski 2023-01-27, zrobił wywiad “Popukamy cię w głowę” z okazji wydania książki “Nauka czytania w myślach” Russella Poldracka.
Warto przeczytać, chociaż to samo można znaleźć w moich wykładach dla pierwszego roku kognitywistyki.

Trochę mnie zdziwiła odpowiedź “Jak blisko odpowiedzi na pytanie o działanie mózgu jesteśmy na początku 2023r”. Poldrack odpowiedział “Blisko. W tym sensie, że coraz bardziej zdajemy sobie sprawę z tego, że się od niej oddalamy”. Czyli co roku bliżej, ale dalej?

Posted in Kognitywistyka, Świadomość | Tagged , , , | 6 Comments